Mâu thuẫn giữa cấm xe xăng và cấm sạc xe điện: Lối ra nào cho đô thị xanh?

Kể từ năm 2026, Hà Nội sẽ bắt đầu cấm xe máy xăng vào một số khu vực nội đô. Tuy nhiên, tại không ít chung cư, xe điện lại bị hạn chế đỗ và cấm sạc trong hầm vì lo ngại cháy nổ. Thực trạng này đang tạo ra nghịch lý: người dân được khuyến khích chuyển sang xe điện, nhưng lại không có nơi để sạc.

Chủ trương đúng, hạ tầng chưa theo kịp

Trong những năm gần đây, Việt Nam đặt mục tiêu cắt giảm phát thải khí nhà kính, hướng tới phát triển bền vững và giao thông xanh. Theo kế hoạch, Hà Nội sẽ cấm xe máy sử dụng động cơ đốt trong vào khu vực Vành đai 3 và một phần nội đô từ năm 2026. Chủ trương này được đánh giá là phù hợp với xu hướng toàn cầu, nhất là trong bối cảnh ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn ngày càng nghiêm trọng.

Tuy nhiên, trong khi chính quyền thành phố thúc đẩy người dân chuyển đổi sang xe điện, thì tại nhiều khu chung cư và cao ốc, việc sử dụng loại phương tiện này lại bị cản trở. Một số nơi cấm hoàn toàn xe điện vào hầm để xe, số khác không cho phép người dân cắm sạc trong khuôn viên toà nhà.

Lý do chủ yếu được đưa ra là lo ngại nguy cơ cháy nổ khi người dân tự ý sạc bằng thiết bị không kiểm soát, không đạt tiêu chuẩn hoặc không có hệ thống giám sát phù hợp. Ngoài ra, việc chưa có hướng dẫn kỹ thuật PCCC cụ thể đối với trạm sạc tại chung cư khiến nhiều ban quản lý chọn giải pháp an toàn là “cấm để dễ quản”.

Nghịch lý xe điện – không có chỗ sạc

Anh Dũng, cư dân một chung cư tại Cầu Giấy (Hà Nội), cho biết vừa mua một chiếc xe máy điện mới để chuẩn bị đón đầu chính sách cấm xe xăng. Tuy nhiên, chỉ sau vài ngày, anh buộc phải bán lại vì không thể sạc tại tầng hầm chung cư, cũng không có trạm công cộng gần nhà.

“Tôi muốn ủng hộ giao thông xanh, nhưng mỗi lần sạc phải mang xe ra tận siêu thị cách nhà 3 km. Mất công và không bền vững”, anh Dũng nói.

Theo thống kê của một số doanh nghiệp hạ tầng, hiện hơn 80% người sử dụng xe máy điện ở đô thị đang sạc tại nhà hoặc trong hầm chung cư, nhưng đa số các điểm sạc này không đạt tiêu chuẩn về an toàn điện và PCCC. Điều này càng khiến các ban quản lý siết chặt kiểm soát.

Giải pháp trạm sạc công cộng: Lối ra khả thi

Trong bối cảnh đó, một số doanh nghiệp đã chủ động đưa ra giải pháp “trạm sạc công cộng” đặt tại các điểm ngoài tòa nhà, đáp ứng yêu cầu an toàn và dễ tiếp cận cho người dùng. Nổi bật trong số này là hệ thống trạm sạc Rabbit EVC – một trong những thương hiệu tiên phong trong lĩnh vực hạ tầng sạc xe điện tại Việt Nam.

Đại diện thương hiệu Rabbit EVC cho biết đơn vị đang chủ trương triển khai điểm sạc tại các bãi đỗ xe công cộng, trung tâm thương mại, cửa hàng tiện lợi và khu dân cư lân cận các chung cư lớn.

“Hệ thống của chúng tôi đạt tiêu chuẩn quốc tế về an toàn điện và PCCC, có khả năng giám sát và ngắt tự động khi có dấu hiệu bất thường. Người dùng có thể tìm trạm, đặt chỗ, theo dõi quá trình sạc và thanh toán thông qua ứng dụng di động Rabbit EVC”, đại diện Rabbit EVC chia sẻ.

Không chỉ dừng lại ở sạc xe máy điện, Rabbit EVC cũng phát triển các trạm sạc ô tô điện công suất cao từ 60kW đến 240kW, phù hợp với nhu cầu của các khu dân cư mới, bãi xe tập trung và các tuyến giao thông chính.

Cần sự đồng hành từ chính sách

Giới chuyên gia nhận định, để giải quyết triệt để “bài toán xe điện nhưng không có chỗ sạc”, các cơ quan quản lý cần ban hành bộ tiêu chuẩn kỹ thuật thống nhất cho trạm sạc trong khu dân cư, hướng dẫn cụ thể về an toàn PCCC và khuyến khích các ban quản lý chung cư tích hợp trạm sạc đạt chuẩn vào hệ thống hiện hữu.

Bên cạnh đó, chính quyền cũng nên hỗ trợ về quỹ đất, cấp điện và ưu đãi đầu tư cho các doanh nghiệp phát triển trạm sạc công cộng, tạo lưới sạc phủ khắp nội đô.

Việc cấm xe xăng là một bước đi cần thiết trong hành trình xanh hóa đô thị. Nhưng để chủ trương đi vào cuộc sống, điều cần thiết hơn là giải quyết nỗi lo “sạc ở đâu” của người dân. Khi đó, những mô hình như Rabbit EVC có thể đóng vai trò trung gian quan trọng, kết nối chủ trương từ trên xuống với nhu cầu thực tế từ dưới lên.