Hà Nội và TP HCM công bố lộ trình cấm xe xăng: Tác động lớn đến thói quen di chuyển của người dân

Hai đô thị lớn nhất cả nước vừa công bố lộ trình cụ thể để hạn chế và tiến tới loại bỏ hoàn toàn xe máy chạy xăng tại khu vực trung tâm. Mục tiêu là giảm khí thải gây ô nhiễm, cải thiện chất lượng không khí và thúc đẩy xu hướng giao thông xanh.

Hà Nội: Cấm hoàn toàn xe máy xăng trong Vành đai 1 từ năm 2026
Theo kế hoạch, từ ngày 1/1/2026, Hà Nội sẽ bắt đầu thí điểm hạn chế xe máy tại các khu vực đã được phê duyệt. Sáu tháng sau, từ ngày 1/7/2026, thành phố sẽ cấm hoàn toàn xe máy sử dụng xăng trong phạm vi Vành đai 1.
Lộ trình mở rộng sẽ tiếp tục vào năm 2028 khi phạm vi hạn chế được nâng lên đến Vành đai 2. Đến năm 2030, Hà Nội dự kiến áp dụng biện pháp này cho toàn bộ khu vực trong Vành đai 3, biến khu vực nội đô trở thành “vùng cấm xe xăng” quy mô lớn.

TP HCM: Áp dụng vùng phát thải thấp và kiểm định khí thải bắt buộc
Tại TP HCM, từ 1/1/2026, thành phố sẽ triển khai thí điểm hạn chế xe máy tại một số khu vực trung tâm. Một năm sau, từ 1/1/2027, toàn bộ xe máy lưu thông trên địa bàn sẽ phải thực hiện kiểm định khí thải bắt buộc.
Đến năm 2028, TP HCM đặt mục tiêu loại bỏ 100% xe máy công nghệ cũ, tiêu hao nhiên liệu và phát thải cao. Năm 2030, thành phố sẽ áp dụng vùng phát thải thấp (LEZ) tại trung tâm đối với toàn bộ xe máy, trước khi mở rộng phạm vi ra ngoài Vành đai 1 vào năm 2032.

Tác động đến người dân và hạ tầng giao thông
Theo các chuyên gia giao thông, lộ trình này sẽ buộc hàng triệu người dân tại hai đô thị lớn cân nhắc chuyển sang phương tiện xanh như xe máy điện, xe đạp điện hoặc sử dụng phương tiện công cộng. Việc áp dụng LEZ và cấm hoàn toàn xe xăng ở các khu vực đông dân cư được kỳ vọng sẽ giảm đáng kể lượng khí thải CO, NOx và bụi mịn PM2.5 – những tác nhân chính gây ô nhiễm không khí đô thị.

Tuy nhiên, việc chuyển đổi sẽ đặt ra nhiều thách thức. Thứ nhất, chi phí đầu tư ban đầu cho xe điện vẫn là rào cản với một bộ phận người dân. Thứ hai, hạ tầng trạm sạc và đổi pin chưa được phủ kín, đặc biệt ở khu vực ngoài trung tâm. Nếu không giải quyết đồng bộ, nguy cơ người dân gặp khó khăn trong việc tiếp nhiên liệu cho phương tiện là rất lớn.

Giải pháp thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh
Các chuyên gia đề xuất Nhà nước cần triển khai song song nhiều giải pháp: hỗ trợ tài chính khi mua phương tiện xanh, đầu tư hạ tầng sạc công cộng, khuyến khích doanh nghiệp tham gia phát triển mạng lưới trạm sạc, và mở rộng các tuyến xe buýt, metro để đáp ứng nhu cầu đi lại.
Trong bối cảnh này, nhiều doanh nghiệp như các nhà sản xuất xe điện, đơn vị cung cấp trạm sạc nhanh đang đẩy mạnh đầu tư vào thị trường Việt Nam. Đây được xem là cơ hội để các thương hiệu công nghệ xanh bứt phá, đồng thời hỗ trợ chính quyền hoàn thành mục tiêu giảm phát thải.

Theo lộ trình đã công bố, chỉ trong vòng 5 đến 7 năm nữa, diện mạo giao thông tại Hà Nội và TP HCM sẽ thay đổi căn bản: từ ưu thế của xe máy xăng sang ưu tiên tuyệt đối cho các phương tiện không phát thải. Đây không chỉ là xu hướng tất yếu trên thế giới, mà còn là yêu cầu cấp bách đối với Việt Nam trong bối cảnh ô nhiễm không khí ngày càng nghiêm trọng và cam kết giảm phát thải ròng về 0 vào năm 2050.