Trung Quốc tăng tốc chuyển đổi sang xe tải điện
Tỷ lệ xe tải điện tại Trung Quốc đang tăng nhanh, dự kiến chiếm gần một nửa lượng xe tải mới bán ra năm nay, theo các tổ chức nghiên cứu ngành vận tải. Cách đây 5 năm, thị trường gần như không có xe tải điện, do phân khúc này phụ thuộc vào động cơ diesel vốn có hiệu suất cao và phù hợp chở hàng nặng.
Dữ liệu của Commercial Vehicle World cho thấy, nửa đầu 2025, xe tải điện chiếm 22% doanh số tại Trung Quốc, tăng từ 9,2% cùng kỳ năm trước. BMI dự báo tỷ lệ này có thể đạt 46% trong năm 2025 và 60% vào 2026.
Nguyên nhân chính thúc đẩy xu hướng gồm giá xe giảm, chi phí vận hành thấp và khả năng tiết kiệm 10-26% chi phí vòng đời so với xe chạy dầu, theo Viện Kinh tế năng lượng và phân tích tài chính. Dù chi phí mua ban đầu vẫn cao gấp 2-3 lần xe diesel và đắt hơn 18% so với xe LNG, hiệu suất năng lượng cải thiện giúp tổng chi phí sử dụng giảm.
Bên cạnh lợi ích tài chính, chính phủ Trung Quốc triển khai nhiều ưu đãi như hỗ trợ đến 19.000 USD khi đổi xe cũ sang xe điện, đồng thời siết tiêu chuẩn khí thải đối với xe tải. Hạ tầng trạm sạc được mở rộng tại các trung tâm logistics và dọc cao tốc ở Bắc Kinh, Thượng Hải; một số tuyến cho phép sạc nhanh trong vài phút. CATL cũng xây dựng mạng lưới đổi pin cho xe tải, dự kiến phủ 150.000 km đường cao tốc.
Việc chuyển đổi ảnh hưởng đến tiêu thụ dầu mỏ. Theo IEA, nhu cầu diesel tại Trung Quốc giảm còn 3,9 triệu thùng/ngày vào tháng 6/2024, thấp hơn 11% so với cùng kỳ năm trước. Rhodium Group ước tính xe tải điện giúp cắt giảm nhu cầu dầu tương đương hơn một triệu thùng/ngày.
Trung Quốc cũng đẩy mạnh xuất khẩu xe tải điện khi làm chủ các công nghệ chính như pin, động cơ và điện tử. McKinsey cho biết xuất khẩu xe tải hạng nặng sang Trung Đông và Bắc Phi tăng trung bình 73% mỗi năm giai đoạn 2021-2023; sang Mỹ Latinh tăng 46%. Các hãng như Sany và BYD đang mở rộng sang châu Âu, Mỹ và Đông Nam Á; riêng BYD xây nhà máy xe tải và xe buýt điện tại Hungary từ tháng 6 nhằm đón đầu mục tiêu giảm 90% khí thải xe tải mới tại châu Âu vào 2040.